Mijn onderzoek naar ‘ondernemendheid’ bij ondernemers in Rhenen.

 “Ik ben voor een baas gaan werken, maar kwam er iedere keer weer opnieuw achter dat ik de eerste aanwezig was en als laatste weer weg ging. Toen dacht ik: ‘dat kun je ook voor jezelf doen’.” Het is zomaar een citaat uit mijn onderzoek naar ‘ondernemendheid’ bij ondernemers in Rhenen.  Ik kwam via Se.lab op het spoor van social entrepreneurship en de opdracht voor mijn bachelorscriptie om bij lokale ondernemers in Rhenen op zoek te gaan naar de betekenisgeving van ‘ondernemendheid’. Want wat maakt een ondernemer? Waarom werkt de één tachtig uur per uur voor een boterham terwijl de ander iedere dag opnieuw in de file gaat staan?

 “Ik dacht met 22 jaar rijk te worden, maar nu vier jaar later weet ik wel beter. Het is hard werken, maar je doet het voor de waardering.” ‘Waardering’  is een concept dat in mijn onderzoek regelmatig boven komt drijven. Samen met ‘erkenning’ vormen zij een belangrijke steunpilaar onder het ondernemerschap. Trots op hun onderneming zijn de ondernemers allemaal. Van zzp’er tot met makelaar en specialiteitenwinkel lijken de ondernemers Obama’s verkiezingsleus uit 2008 – Yes, we can – ter harte te hebben genomen. En juist die drive om iets te willen bereiken en daar verantwoordelijk voor te willen zijn, is doorslaggevend in de gedachtegang iets te kúnnen bereiken. “Gewoon doen” is het devies van weer een andere ondernemer. Toch is dat gemakkelijker gezegd dan gedaan. Het kan soms jaren duren voordat een ondernemer in spé besluit om de stap te zetten en voor zichzelf te beginnen. Soms kan 25 jaar frustratie over een werkgever iemand in de ziektewet doen belanden voordat de persoon in kwestie beseft dat loondienst niet voor hem of haar is weggelegd. De stap in het ongewisse is niet gemakkelijk te zetten. Althans, als je al niet achter de toonbank geboren bent, want dan zit het ondernemerschap je in het bloed. Financiële risico’s liggen op de loer en problemen zijn er te over. Voor menig ondernemer vormt de boekhouding een lastig praktisch obstakel. “Daar had ik als elektromonteur geen opleiding in, maar toch heb ik het mezelf geleerd. Het draait toch om de cijfers.”

 In de gesprekken  met de plaatselijke ondernemers hoor ik veel anecdotes en aan de hand van die anecdotes maak ik een inventarisatie vande  motivatiefactoren die ondernemers hebben om voor zichzelf te beginnen., Mijn doel is om mijn bevindingen als een scriptie terug te geven aan mijn  opdrachtgever: de  Stichting Eigentijdse Verbindingen. Deze Stichting is afgelopen winter samen met Alleman Welzijn, lokale ondernemers en de Gemeente Rhenen in de gelijknamige stad de ‘Werkplaats Jongeren Ondernemen’ gestart. Een nieuw concept in het denken over jongerenwerk waarin verantwoordelijkheid en teamgeest centraal staan. De jongeren, waarvan menigeen al eens met de politie in aanraking is gekomen, krijgen de verantwoordelijkheid om voor de werkplaats te zorgen en klussen van bewoners en lokale ondernemers uit te voeren. De verdiensten? Waardering en een set speakers na het helpen bij een verhuizing. De werkplaats is kleinschalig opgezet met de communitygedachte in het achterhoofd en met alle jongeren is afgesproken dat ze naar school blijven gaan. Stagiairs van de Hogeschool Utrecht bieden ondersteuning in de vorm van huiswerkbegeleiding.

Met de resultaten van mijn onderzoek hoop ik deze werkplaats en jongeren te helpen in de gedachtegang dat alles mogelijk is, zolang je maar wilt. Lokale ondernemers, die vaak met niets beginnen en voor wie het ondernemerschap een ontdekkingstocht is, dienen daarbij als voorbeeld. “Bij mij was opleiding vroeger hét. Opleiding is belangrijk. Ik heb wel gezien dat dát helemaal niet zo is. Om wereldwijs te worden en om te weten wat je wilt gaan doen. Als je ergens het licht ziet pak het aan. Ga er iets mee doen.” Aldus één van de geïnterviewde ondernemers.

Eric van Berkel is derdejaars Bestuurs- en Organisatiewetenschappen en schrijft al bijna drie jaar voor de ‘Perceptie’, het verenigingsblad van sv Perikles, waarvan hij anderhalf jaar hoofdredacteur was. Eric schrijft als columnist voor PopcornCulture.nl en levert af en toe gastbijdrages aan verschillende websites, waaronder het Landelijk Congres der Bestuurskunde (lcb.nl).